maandag 30 mei 2011

Hygiëne in plaats van Paniek

We worden dezer dagen weer eens met de neus op de feiten gedrukt. Hygiëne bij het bereiden van voeding is belangrijk!

In Noord Duitsland zijn veel mensen besmet geraakt door de EHEC bacterie, een ziekmakend broertje van de e colli bacterie, een onderdeel van onze gezonde darmflora.
De bron is waarschijnlijk een partij besmette komkommers uit Spanje.

De EHEC bacterie wordt aangetroffen in de uitwerpselen van zoogdieren en mensen. Door slechte hygiëne, vervuild water, (half)rauw vlees en rauwe melk kun je besmet raken.

Misselijkeheid en diaree zijn de meest voorkomende verschijnselen, Je voelt je enkele dagen hondsberoerd. Wanneer je zorgt voor voldoende vocht is het in de meeste gevallen daarmee over. Meer valt er eigenlijk ook niet aan te doen. Als ondersteuning kun je baat hebben bij thee van gelijke delen salie, braamblad en munt. Het is krampstillend, brengt de spijsvertering een beetje tot rust en versterkt het eigen afweersysteem.

Anders wordt het als de diarree bloederig is, dan is ziekenhuisopname noodzakelijk. Je hebt dan te maken met een variant die je  rode bloedlichaampjes aantast en nierfalen kan veroorzaken.

Tips om besmetting zoveel mogelijk te voorkomen:
  • Was je handen na elk toiletbezoek en voor je eten gaat koken.
  • Sla, tomaten, komkommers, worteltjes, verse kruiden en andere rauwe ingrediënten in je zomersalade van te voren grondig wassen en zo nodig schillen. Daarna het overtollig water afschudden en even laten drogen op een schone handdoek in de zon.
  • Let op markten en braderieën goed op netheid en inrichting van een eetkraam, vóór je zo’n sappig uitziende hamburger koopt.
  • Neem een gezonde hygiëne in acht als je gaat barbecueën en zorg ervoor dat alle vlees door en door gaar is.
  

maandag 23 mei 2011

Eetbare Bloemen


Wat een voorjaar! We hebben al vaak in de tuin kunnen eten en met dit weer is een frisse salade een zonnige begeleider van de maaltijd. Je geeft er een feestelijk accent aan door de salade te versieren met enkele eetbare bloemen. 

Niet alle bloemen komen daarvoor in aanmerking. Er zijn zelfs bloemen die ronduit giftig zijn, zoals vingerhoedskruid, lelies, de bloemen van tomaat of aardappel.

Saliebloemen
foto: Margriet van Stratum
Maar er blijven er nog genoeg over om van een eenvoudige salade een bijzonderheid te maken.
De bloemen die ik gebruik, zijn die van Oost Indische kers, de lintbloempjes van goudsbloem en de bloem van de courgette. Ook alle bloemen van keukenkruiden zoals lavendel, rozemarijn, salie, borage en bieslook. 
In het vrije veld  kijk ik uit naar vlierbloesem, madeliefjes, paardenbloemen en duizendblad. 

Er zijn er vast nog veel en veel meer. Ik hoor het graag!


Touchworld, de kruidigste site van Nederland 

donderdag 19 mei 2011

Kerstgedachten in de zomer

Hoewel het nog lang duurt voor het kerstmis is, ben ik toch al bezig met de laatste dagen van het jaar. Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar als je een rumtopf wilt maken, moet je er nu mee beginnen. 

De rumtopf zelf is een aardenwerken pot van minstens drie liter, die kan worden afgeloten met een deksel. Maar ook de inhoud noemt men rumtopf, die traditiegetrouw op het eind van het jaar wordt geconsumeerd.
Een rumtopf maken is niet echt goedkoop, maar het eindresultaat is wel heel bijzonder.
Je begint met een brandschone aardenwerken pot met deksel en legt daarin een takje
rozemarijn, een takje citroenmelise en een theelepeltje anijszaad. Daarop leg je ongeveer 250 gram aardbeien en 250 gram bruine rietsuiker. Nu giet je er zoveel bruine rum van minstens 54% bij tot de vruchten goed onder staan.
Al naar gelang het seizoen vordert, voeg je steeds nieuwe vruchten bij. Zoals kersen, frambozen, stukjes perzik, abrikozen, bessen, en wat er maar voorhanden is.
Hier vind je het recept voor een overheerlijke rumtopf

Touchworld, de kruidigste site van Nederland

maandag 16 mei 2011

Bioweek aan zee

In Vlaanderen maken ze elk jaar weer een feest van de bioweek. Dit jaar is die van 4-12 juni met ontzettend veel activiteiten. Workshops, fietstochten, rondleidingen, proeverijen en vooral feest, heel veel feest.


De opening van de bioweek in Vlaanderen is dit jaar in Oostende op 4 juni met een biobrunch, proeverijen en spektakel voor jong en oud.
Een prima gelegenheid om je weekendje Vlaamse kust op die datum te plannen!

 Hier kun je alles daarover lezen. 




Touchworld, de kruidigste site van Nederland

donderdag 12 mei 2011

Kruiden in potten en bakken

In de reclamefolder van het tuincentrum zie je welige kruiden in potten en bakken allerlei. Geïnspireerd ga je zelf aan de gang en heel vaak ben je na een paar weken diep teleurgesteld door het resultaat in je eigen tuin
Hoe kan dat toch vraag je jezelf af: ik gaf ze water, voeding, goede potgrond….

De meeste kruiden kwijnen weg door overbemesting, te veel of juist te weinig water, een bodemstructuur die ze onaangenaam vinden of een verkeerde standplaats. Dat geldt zowel voor kruiden in potten als voor kruiden in de volle grond. Voor kruiden die je in potten wilt planten is ook de potmaat belangrijk. Het jonkie dat je in het tuincentrum kocht, kan een forse struik worden!

Er zijn ontzettend veel kruiden te koop en het is dus zinvol om een keuze te maken, die past bij je eetgewoonten en de kwaaltjes waar je gevoelig voor bent.

Bloeiende tijm
foto: Margriet van Stratum
Zuiderse kruiden als lavendel, tijm en rozemarijn houden van zon en zullen het best groeien in spaarzaam bemeste, kalkrijke grond. Ook houden ze niet van natte voeten. In tegendeel, droog is lekker.

Kruiden die van ons klimaat houden, zoals peterselie, munt en selderij kwijnen weg in de volle zon. Zij hebben op het heetst van de dag echt schaduw nodig. Dit soort kruiden houdt van een voedselrijke grond, die –mits goed doorlatend- best een beetje vochtig mag zijn.

Op mijn website staan veel kruiden beschreven. Hoe je ze kunt gebruiken in de keuken en de huisapotheek, maar ook hoe ze er uitzien en wat ze nodig hebben voor een gezonde groei.







dinsdag 10 mei 2011

IJsheiligen

Ik kreeg een vraag toegestuurd over de ijsheiligen. Wanneer die zijn, waarom ze zo heten en wie die ijskoude sinten zijn.

In meteorologie onderscheidt men op vrij vaste tijden terugkerende weersituaties, de singulariteit van het weer.
De periode tussen 11 en 14 mei is zo'n singulariteit, die we de IJsheiligen hebben genoemd, naar de naamdagen van heiligen zoals dat in vroeger tijd de gewoonte was.
Het is de periode rond half mei die de grens trekt tussen winters weer met nachtvorst en de zomer, waarin de kans op nachtvorst bijzonder klein is.
Het is dus niet zo, dat het half mei kouder is dan normaal!

De heiligen waarom het hier gaat zijn:
11 mei Marmetus, een franse bisschop uit de 5e eeuw. Hij is ook de patroonheilige van herders en brandweerlieden.
12 mei
Pancratius, een Romeins martelaar uit de 4e eeuw
13 mei
Servatius van Maastricht, de oudst bekende bisschop van Nederland.
14 mei
Bonifatius van Tarsus, Romeins martelaar uit de 4e eeuw.
In oost Europa rekent men ook Sophia, de patrones van weduwen, tot de ijsheiligen. De feestdag van Koude Sophie, zoals ze ook wel wordt genoemd, is op 15 mei.

Touchworld, de kruidigste site van Nederland

maandag 9 mei 2011

Insecten aan de telefoon

We telefoneren heel wat af, vast of mobiel: We kunnen niet meer zonder.... Maar wij niet alleen, ook insecten hangen veelvuldig aan de telefoon, zo bleek uit een studie van biologen van het Nederlands Instituut voor Ecologie.

Er zijn insecten die ondergronds aan de wortels van een plant vreten en anderen, die zich tegoed doen aan het blad. Wanneer de beide soorten tegelijk een plant belagen is er niet genoeg voedsel voor allebei, dus wordt een nieuwkomer gewaarschuwd elders zijn heil te zoeken. Dat gebeurt door het blad van de plant als telefoon te gebruiken. 
Voor de bladkevers is het systeem niet erg veilig, want de sluipwesp, die haar eitjes wil leggen in een nietsvermoedende kever, luistert de telefoon ook af en weet zo precies waar haar slachtoffer zit.

Touchworld, de kruidigste site van Nederland

vrijdag 6 mei 2011

Wratten

Wratten zijn een soms pijnlijk en ontsierend ongemak, waar veel mensen last van hebben. 
Stinkende Gouwe
foto: Margriet van Stratum
Zij worden veroorzaakt door een goedaardig virus en zijn besmettelijk. Meestal verdwijnen ze na een of twee jaar vanzelf, maar je kunt de natuur een handje helpen er eerder vanaf te komen.

Stinkende Gouwe heeft een oranjekkleurig sap, dat wratten als het ware wegbrandt. Het is niet pijnlijk en je kunt het veilig gebruiken. De plant is een algemeen onkruid met gelobte bladeren en felgele bloempjes. Het opvallendste kenmerk is het al eerder genoemde oranje sap in de stengels.

Zo ga je te werk:
Knak een stengel doormidden en stip daarmee de wrat dagelijks, gedurende een week aan. Hij zal nu zwart verkleuren en na paar dagen zijn verdwenen.  Let er wel op dat het sap niet op je kleren komt, want het laat zich maar moeilijk verwijderen.

Gebruik deze methode niet bij genitale wratten en wanneer wratten spontaan gaan bloeden of plotseling van kleur of grootte veranderen. Dan is er waarschijnlijk geen sprake van een 'gewone' wrat en kun je beter je huisarts raadplegen.

Touchworld, de kruidigste site van Nederland

donderdag 5 mei 2011

De Maan en het Weer


Meteorologen zijn het er roerend over eens: de maan heeft niets met het weer te maken. Wel met het getij, maar dat is weer een ander verhaal.
Aan de andere kant staan boeren, tuinders en natuurliefhebbers, die ernstig rekening houden met de maanstanden en hoe zij de maan waarnemen. De volksweerkunde staat dan ook bol van de weerspreuken waarin de maan een grote rol speelt.
Wie er gelijk heeft? Ik zou het niet kunnen zeggen.

Het is wel opvallend dat bij volle of nieuwe maan het weer vaker wel dan niet verandert of dat het bestaande weertype juist nog wel een week of twee blijft voortduren. 
De wetenschap heeft helemaal gelijk als het gaat over het hoe en waarom. Er zijn tot nu toe geen harde bewijzen gevonden dat de maan op het weer van invloed zou zijn. Kringen om de maan, een rosse gloed of juist een heldere maan zijn wel verklaarbaar. Dat heeft te maken met de luchtgesteldheid en daarmee met het te verwachten weer.
 
Om de relatie tussen maan en weer af te doen als bijgeloof waaraan je geen waarde hoeft te hechten, gaat wat mij betreft een straat te ver. Daarvoor krijgen de volksweerkundigen te vaak gelijk!
Bovendien blijft het weer, met of zonder volksweerkundigen en meteorologen, buitengewoon wispelturig. Maar dat bewees de Amerikaanse professor Lorenz al in de jaren vijftig van de vorige eeuw.

Touchworld, de kruidigste site van Nederland

woensdag 4 mei 2011

Bouquet Garni

Iemand stelde me een vraag over bouquet garni. Wat doe je er mee? Hoe maak je dat ? Wat zijn de ingrediënten?  

Bouquet garni is, zoals uit de naam al blijkt, een boeketje kruiden dat je samenbindt met een katoenen draad. Het wordt gebruikt als smaakmaker van talloze gerechten, maar vooral als verrijking van soepen en sauzen.

In feite maak je een aftreksel van kruiden door bij het begin van de kook- of stooftijd het bouquet garni in het te maken gerecht te hangen. Het bindtouwtje moet wel zo lang zijn dat het over de rand van de pan hangt. Zo kun je het later gemakkelijk verwijderen. 

De ingrediënten kunnen verschillen. In elk geval hoort tijm en laurier in een bouquet garni. Daarnaast gebruikt men vaak het groen van prei, peterselie en bonenkruid.
Al naar gelang je gerecht kun je eindeloos variëren, bv met salie, rozemarijn, een teentje knoflook, lavas of een steel bleekselderij. 

Ik vond op you tube dit aardig filmpje, waarin een kok voordoet hoe je een bouquet garni kunt maken.
De kok spreekt Frans, maar de beelden spreken voor zich.
Succes!

dinsdag 3 mei 2011

Hooikoorts

Bloeiend weegbree
foto: Margriet van Stratum




Naar schatting hebben een kwart van alle Nederlanders in meer of mindere mate last van hooikoorts. allergie wordt veroorzaakt door bepaalde stoffen in stuifmeel van allerlei soorten bomen en planten. Bekende boosdoeners zijn de pollen van berken, grassen en weegbree.
Hooikoorts uit zich in de opzwelling van slijmvliezen van de ogen en de luchtwegen.
Brandende en tranende ogen, een verstopte neus, niezen, een loopneus, jeuk en keelpijn zijn de voornaamste verschijnselen.
Genezen kun je hooikoorts niet, wel verlichten.

Enkele tips:

Het weerbericht geeft meestal aan hoe het gesteld staat met de pollen in de lucht. Blijf op dagen dat er veel stuifmeel rondwaait
  • zoveel mogelijk binnen en hou ramen gesloten.
  • bescherm je ogen door een zonnebril te dragen
  • 's avonds voor je gaat slapen je haren wassen.
  • drie maal daags een kop brandnetelthee of, nog effectiever drie maal daags een eetlepel uitgeperst brandnetelsap.
Wil dit allemaal geen soelaas bieden, dan kan de dokter je een anti-histamine middel voorschrijven.

Touchworld, De kruidigste site van Nederland

maandag 2 mei 2011

De Kruidentuin is klaar

De kruidentuin is nu klaar. De vaste planten hebben de winter goed overleefd. Alleen de salie heeft een flinke opdoffer gehad en die heb ik dan ook helemaal teruggesnoeid. Nu begint hij weer uit te lopen, dus het komt wel goed met de patiënt.
De rozemarijn bloeit uitbundig
foto: Margriet van Stratum

De rozemarijn bloeit uitbundig met zacht violette bloemen en wordt druk bezocht door hommels en de eerste koolwitjes.

De lavas, die bijna zienderogen groeit, heb ik gesnoeid en de takken in bosjes bij elkaar gebonden. Die hangen nu te drogen op een droge, schaduwrijke plek.

Ook het eenjarig goed zoals dille en kervel is gezaaid en vanwege het prachtige voorjaar heb ik ook basilicum. geplant. Andere jaren wacht ik daar liever mee tot na de ijsheiligen van 11-14 mei, want deze frêle dame kan absoluut niet tegen kou.

Om de kruidentuin af te maken heb ik beendermeel tussen de kruiden gestrooid. Mest gebruik ik verder niet, want de meeste kruiden houden niet van voedselrijke grond.


Touchworld, de kruidigste site van Nederland